Додека Европската унија се подготвува да ја прослави 40-годишнината од потпишувањето на Шенгенскиот договор во 2025 година, неодамнешните мерки на Германија – поврзани со проширувањето на ограничувањата и граничните контроли и инспекции под изговор за борба против криминалот и нерегуларните миграциски текови – претставуваат удар за слободата на движење на Европејците и оживување на старите сомнежи за иднината на европската интеграција.
На официјалната веб-страница на Шенгенскиот договор се наведува дека, и покрај тоа што Договорот беше широко прифатен, потегот кон укинување на граничните контроли меѓу европските земји набрзо наиде на бројни практични тешкотии поради обемот на задачата, бројот на земји опфатени со Договорот и релевантните технички аспекти. Nezavisen
Додека Европската унија се подготвува да ја прослави 40-годишнината од потпишувањето на Шенгенскиот договор во 2025 година, неодамнешните мерки на Германија – поврзани со проширувањето на ограничувањата и граничните контроли и инспекции под изговор за борба против криминалот и нерегуларните миграциски текови – претставуваат удар за слободата на движење на Европејците и оживување на старите сомнежи за иднината на европската интеграција. Civilmedia
Набљудувачите стравуваат дека секој политички преглед на Договорот во режија на Берлин може да доведе до сериозни и невидени последици, со оглед на влијанието на Германија како водечка сила на Европската унија.
Во исто време, европските претставници изразуваат загриженост за безбедноста и во врска со Унгарија, која се закани дека ќе испрати нерегуларни мигранти во Брисел како одговор на казната од 200 милиони евра изречена на Будимпешта од Европскиот суд на правдата поради кршење на правата на мигрантите. Kanal5
Сепак, архивите на Европската комисија покажуваат дека од 2006 година досега се поднесени 441 барање за привремена гранична контрола, од кои само 35 барања се поднесени пред 2015 година.
Оваа статистика покажува дека честото прибегнување на привремените гранични контроли на земјите-членки на Шенген зоната е спротивно на правилата на Договорот, што ги остава таквите чекори како последни можни решенија. Novamakedonija
Париз го оправда својот чекор со борба против илегалниот влез на мигранти, особено од Турција и Северна Африка, и со сузбивање на терористичката закана.
Италија По преземањето на претседавањето со Г7, Италија воведе исклучителни мерки за заострување на надзорот и инспекциите на границите до 18 декември 2024 година под изговор за решавање на ризикот од инфилтрација на екстремистите и во пресрет на последиците од војната во Газа и приливот на нерегуларни мигранти. Kanal5
Почна да спроведува привремени мерки на зголемен надзор и инспекција на границите со Чешка, која ќе трае до средината на октомври 2024 година и со Унгарија, која ќе трае до 11 ноември тековната година.
Мерките се насочени кон намалување на илегалната миграција и намалување на притисокот врз системот за азил, како и спречување на потенцијалните закани од Блискиот Исток поради војната во Појасот Газа. Novamakedonija
Последователно, пандемијата ги принуди националните влади да прибегнат кон привремени мерки за заклучување.
Ова имаше негативно влијание врз слободата на движење, но Шенгенскиот договор остана на сила откако опасната фаза на пандемијата помина со масовно спроведување на кампањи за вакцинација на глобално ниво. Novamakedonija
Иако граничните контроли се спротивни на духот на Шенгенскиот договор, тој им овозможува на земјите-членки да воведат привремени контроли на нивните граници во случај на високи ризици за јавниот ред и внатрешната безбедност.
Времетраењето на овие контроли беше утврдено на шест месеци, но на почетокот на 2024 година беа донесени измени според кои нивното времетраење се зголеми на две години, со можност за продолжување двапати за најмногу шест месеци. Novamakedonija
Во исто време, европските претставници изразуваат загриженост за безбедноста и во врска со Унгарија, која се закани дека ќе испрати нерегуларни мигранти во Брисел како одговор на казната од 200 милиони евра изречена на Будимпешта од Европскиот суд на правдата поради кршење на правата на мигрантите.
Будимпешта се соочува со критики за проширување на својот систем за издавање национални лични карти за граѓаните на Русија и Белорусија, што според Европската комисија може да претставува заобиколување на санкциите и да ја загрози безбедноста на целата Шенген зона. Novamakedonija
Не е јасно до кој степен потегот на Германија поради инцидентот со нож би можел да го загрози опстанокот на Договорот, но, во секој случај, конзервативците во земјата и десничарските партии ширум Европа бараат чекори и одлуки независни од секоја обврска наметната од Шенген или кој било друг договор.
Набљудувачите стравуваат дека секој политички преглед на Договорот во режија на Берлин може да доведе до сериозни и невидени последици, со оглед на влијанието на Германија како водечка сила на Европската унија. Novamakedonija
Саила Хеиникоски, истражувач во Финскиот институт за меѓународни односи, вели дека постојат сомневања за подготвеноста на земјите од Шенген да ги укинат граничните контроли во блиска иднина поради пораките што ги испраќаат овие политики, како што е оставањето впечаток на граѓаните, другите земји од ЕУ и потенцијалните мигранти дека има вонредна состојба во Европа со која се соочува владата.
Одлуката на Германија се вклопува во овој контекст, имајќи предвид дека германската министерка за внатрешни работи Ненси Фезер нареди да се воведат привремени контроли на сите германски копнени граници за да се намали бројот на нередовни влегувања. Novamakedonija
Мерките неколкупати беа продолжувани и ќе продолжат до 15 декември.
Иако германското Министерство за внатрешни работи вети дека федералната полиција ќе ги спроведе овие контроли на флексибилен начин и со фокус на намалување на она што може да предизвика непријатности за патниците или да ја наруши трговијата, тоа не е вистинска гаранција. Novamakedonija
Во мерките за ограничување на движењето не заостануваат ниту земјите од Скандинавија, вклучително и Норвешка, која не е членка на Европската унија и потписник на Шенгенскиот договор, и која заедно со Данска и Шведска воведе мерки на 12 мај, кои ќе трае до 11 ноември.
Данска и Шведска ги оправдаа своите мерки со стравот од последиците од војната во Газа и стравот од реакции на сквернавењето на Куранот во 2023 година, додека Осло ги оправда овие мерки со „растечката закана за виталната инфраструктура и операциите на руското разузнавање услуги, кои го загрозуваат извозот на норвешки гас и воената поддршка за Украина“. Novamakedonija
Ова доведе до влошување на кризата со пренатрупаност во центрите за азил во повеќето земји од Европската унија.
И покрај тоа, дискусиите и преговорите меѓу земјите од Европската унија за миграциската и политиката за азил не претставуваа директна закана за Шенгенскиот договор, додека потегот на Германија по инцидентот со нож извршен од барател на азил во градот Солинген не покрена прашања за иднината на Договорот. Novamakedonija
Париз презеде мерки на внатрешните граници помеѓу почетокот на мај и 31 октомври во согласност со зајакнатите безбедносни протоколи пред Олимпијадата, кои привлекоа милиони посетители во Франција.
Париз го оправда својот чекор со борба против илегалниот влез на мигранти, особено од Турција и Северна Африка, и со сузбивање на терористичката закана. Novamakedonija
Шенген зоната не е на работ на колапс, но последните настани покажуваат и дека неодамнешните реформи претставени како чекор кон зачувување на просторот без граници сами по себе беа илузија.
Иднината на Шенген зоната најверојатно ќе остане обележана со висок степен на непријатност и несигурност – вели Алберто Хорст Нидхарт, аналитичар во Центарот за европска политика. Novamakedonija
Данска и Шведска ги оправдаа своите мерки со стравот од последиците од војната во Газа и стравот од реакции на сквернавењето на Куранот во 2023 година, додека Осло ги оправда овие мерки со „растечката закана за виталната инфраструктура и операциите на руското разузнавање услуги, кои го загрозуваат извозот на норвешки гас и воената поддршка за Украина“.
Оправдувања од безбедносни причини Според Шенгенскиот договор, укинувањето на граничните контроли има за цел да им овозможи на Европејците слободно и без ограничувања да се движат, со што се зголемува обемот на бизнисот и трговијата во и меѓу земјите-членки, со што се подобрува животниот стандард на милиони луѓе. Kanal5
Според Шенгенскиот договор, укинувањето на граничните контроли има за цел да им овозможи на Европејците слободно и без ограничувања да се движат, со што се зголемува обемот на бизнисот и трговијата во и меѓу земјите-членки, со што се подобрува животниот стандард на милиони луѓе.
Сепак, зголеменото оправдување на граничните контроли од безбедносни причини, зголеменото влијание на десничарските партии и конфликтите меѓу националните влади и институциите на Европската унија околу јурисдикцијата ги прават целите на Шенгенскиот договор позагрозени од кога било досега. Novamakedonija